Tiểu sử Tây Hương Cục

Thuở nhỏ

Tây Hương Cục sinh năm 1552 tại Thành Nishikawa, một trong những pháo đài của tộc Saigou,[17] nhiều người cho rằng bà đã đặt tên là Masako ngay sau khi sinh.[9][13] Mặc dù tại Nhật Bản thường không có tục ở rể,[18] nhưng Tadaharu đã đến sống ở thành Nishikawa sau khi kết hôn và trở thành cận thần của dòng họ Imagawa. Khi còn nhỏ, Masako sống với hai anh chị em tại miền thôn quê phía đông tỉnh Mikawa, và đôi khi bà được gọi bằng ấu danh Oai. Năm 1554, cha Oai qua đời trong Trận Enshu-Omori, trận chiến giữa hai gia tộc Imagawa và gia tộc Hōjō.[19] Hai năm sau, mẹ bà tái hôn với Hattori Masanao, sau đó bà sinh ra bốn người con, trong đó chỉ có hai người sống sót đến tuổi trưởng thành.[20][21]

Một số nguồn tư liệu nói rằng, Oai có thể đã kết hôn khi mới chớm tuổi thiếu niên,Note a nhưng đã trở thành quả phụ sau đó.[9][10] Không có nguồn tài liệu nào ghi lại tên chồng bà, vợ chồng bà được cho là không có con. Các tư liệu khác không đề cập đến cuộc hôn nhân của bà, hoặc cho rằng bà chưa bao giờ kết hôn vào thời điểm đó.[7][20] Vào năm 1567, Oai kết hôn với Saigō Yoshikatsu, anh họ của bà và là con trai của Motomasa.[21][22] Oai sinh hai đứa con cho Yoshikatsu: con trai là Saigō Katsutada, được sinh ra vào khoảng năm 1570; và một người con gái là Tokuhime.Note b [23][24]

Năm 1571, Saigō Yoshikatsu bị giết tại Trận Takehiro khi đang chiến đấu với quân đội của gia tộc Takeda do Akiyama Nobutomo cầm đầu.[25] Sau khi chồng qua đời, Oai chính thức được nhận nuôi bởi chú của bà, Saigō Kiyokazu, sau trở thành người đứng đầu gia tộc Saigou, về sau bà đã quyết định sống với mẹ và cha dượng.[10][20]

Thứ thất của Tokugawa Ieyasu

Tokugawa Ieyasu

Oai gặp Tokugawa Ieyasu lần đầu tiên khi bà 17 hoặc 18 tuổi, khi ông đến yết kiến gia tộc Saigou và Oai là người đã phục vụ trà cho ông.[26] Người ta cho rằng bà lọt vào mắt Ieyasu sau dịp đó, nhưng khi ấy bà vẫn còn kết hôn. Về sau, người ta tin rằng Ieyasu đã đem lòng yêu bà [10] Quan điểm này mâu thuẫn với cái nhìn tổng thể về Ieyasu, cho rằng ông một nhà lãnh đạo tàn nhẫn, đối xử với những người phụ nữ xung quanh và con cháu ông ta, như những món hàng được đem "bán" để đổi lấy lợi ích cho gia tộc và để thỏa mãn tham vọng quyền lực của mình.[27] Tuy nhiên, người ta cũng biết rằng ông coi trọng công trạng cá nhân hơn huyết thống. Trong thời gian này, Ieyasu cho xây một dinh thự ở phía đông Mikawa, cách xa nơi ở của chính thất Trúc Sơn Điện, lúc này đang ở Okazaki.[28][29] Cuộc hôn nhân giữa Ieyasu và chính thất của mình đã được chú của bà, Imagawa Yoshimoto sắp xếp với mục đính củng cố mối quan hệ giữa hai gia tộc, Ieyasu đành phải chấp nhận mặc dù ông cảm thấy khó chịu với sự ghen tuông, tâm tính nóng nảy và thói quen lập dị của vợ mình.[30][31]

Sau khi trận Mikatagahara diễn ra năm 1573, Ieyasu bắt đầu để ý tới Oai và xin bà lời khuyên về nhiều vấn đề khác nhau. Trong thời gian này, hai người đã có tình cảm với nhau. Oai được cho là đã khuyên Ieyasu khi Trận chiến Nagashino (1575) diễn ra, đó một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của Ieyasu và và là một trong những mốc son của lịch sử Nhật Bản.[32] Sau đó, Ieyasu tiếp tục xin lời khuyên từ bà về đến các trận chiến khác về sau, trong đó có Trận Komaki-Nagakute (1584).[7]

Vào mùa xuân năm 1578, Oai chuyển đến sống ở thành Hamamatsu và tiếp quản việc bếp núc trong thành. Bà được ngưỡng mộ vẻ đẹp và là tấm gương của sự dịu dàng và ứng xử chuẩn mực đạo đức của phụ nữ vùng Mikawa.[7] Mặc dù vậy, bà đôi khi rất thẳng thắn và có những lời nói châm biếm, những thứ có thể bà đã thu nhận được qua những người lính thẳng thắn mà bà đã từng sống chung.[8] Khi trở thành phi tần của Ieyasu, Oai bước vào cuộc chiến hậu cung đầy cay đắng, nơi các phi tần đã có những âm mưu và cạnh tranh với nhau để có cơ hội sinh con cho Ieyasu và được nhận vinh sủng.[11][26] Việc sinh con cho tướng quân, đặc biệt là sinh con trai, là cách mà một cung phi có thể nâng cao địa vị của mình,mang lại cuộc sống sung sướng và đảm bảo sự thịnh vượng trong gia tộc.[2][33] Những vị phi tần này thường dựa vào thế mạnh về thể chất và kỹ năng tình dục của họ để thu hút sự chú ý của Tướng quân và một số người đã sử dụng thuốc kích dục.[10] Không giống như những thứ phi đầy toan tính, Oai đã được Ieyasu để mắt tới, điều này sẽ động chạm đến tham vọng của một số người và khiến bà trở thành mục tiêu của sự phẫn nộ, thù địch và những mưu đồ thường thấy trong hậu cung Nhật Bản.[34]

Tokugawa Hidetada, con trai của Ieyasu và trắc phi Tây Hương Cục.

Trong khi các cuộc hôn nhân của Ieyasu thường được sắp xếp vì lý do chính trị, tuy nhiên nhiều vị cung phi của ông do chính ông lựa chọn dựa trên khía cạnh tình cảm, và Tây Hương Cục là một trong những người đó.[10] Mặc dù Ieyasu thường được miêu tả là một vị Tướng quân tính toán và khắc kỷ,[27] song trên thực tế ông không có lợi thế chính trị nào qua cuộc hôn nhân này, vì vốn dĩ gia tộc Saigou trước đó đã là chư hầu trung thành với gia tộc Ieyasu,[12] và do đó, các văn kiện về sau đều nói rằng Tây Hương Cục là thứ thất được sủng ái nhất của Ieyasu.[7][8] Hơn nữa, Ieyasu rất nể trọng bà vì sự thông minh và lời khuyên của bà dành cho ông. Mọi người cho rằng Ieyasu rất thích trí thông minh và thái độ bình tĩnh của bà. Vào ngày 2 tháng 5 năm 1579, Oai hạ sinh con trai thứ ba cho Ieyasu, về sau trở thành Tướng quân Tokugawa Hidetada. Mặc dù điều này là một cú sốc đối với tất cả cung phi của Ieyasu, nhưng kể từ đó, vị trí của Oai trở nên vững chắc hơn và bà được xem như là chính phối của Ieyasu.[26] Kể từ đó, Oai chính thức được ban danh hiệu là Tây Hương Cục (Saigō-no-Tsubone), gọi giản là Nữ quan Saigō (Tây Hương Nữ quan).[35]

Cùng năm đó, Oda Nobunaga, một đồng minh của Ieyasu đã trình lên phủ Tướng quân rằng chính thất của Ieyasu, Trúc Sơn Điện đã âm mưu chống lại ông ta và gia tộc Takeda. Mặc dù bằng chứng không rõ ràng, song Ieyasu đã trấn an Nobunaga bằng cách xử tử vợ mình bên bờ hồ Sanaru ở Hamamatsu.[26][36] Tokugawa Nobuyasu, trưởng nam của Ieyasu và là con trai của Trúc Sơn Điện, bị giam giữ cho đến khi Ieyasu ra lệnh ông ta thực hiện việc mổ bụng tự sát. Sau việc này, địa vị của Tây Hương Cục trong hậu cung lại càng thêm vững chắc bởi con trai của bà, Hidetada trở thành người thừa kế của Ieyasu.Note c [37][38]

Con trai thứ tư của Ieyasu, cũng là người con thứ hai của Tây Hương Cục, chào đời vào ngày 18 tháng 10 năm 1580, người con đó về sau cải tên thành Matsudaira Tadayoshi, sau khi được Matsudaira Ietada, người đứng đầu chi họ Fukōzu của gia tộc Matsudairanhận nuôi.[39] Cùng năm đó, mẹ của Tây Hương Cục qua đời và được bà lập đền thờ vong linh.[28] Năm 1586, Tây Hương Cục sống cùng Ieyasu tại thành Sunpu mới được trùng tu sau chiến tranh. Đây là một thành quả cho sự chiến thắng của Ieyasu và cũng là một món quà mà Ieyasu dành tặng cho Tây Hương Cục nhằm biết ơn giúp đỡ của bà, và thể hiện sự nể trọng của ông dành cho bà.

Công việc từ thiện

Khi sống tại thành Sunpu, Tây Hương Cục trở thành Phật tử sùng đạo tại một ngôi chùa Phật giáo là Ryūsen-ji (龍泉寺). Bà trở thành tông đồ của giáo phái Tịnh độ và được biết đến với lòng nhân ái và các công việc từ thiện.[28] Vì bà bị cận thị nặng, nên bà thường quyên tặng tiền, quần áo, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác cho những người phụ nữ mù và lập nên các tổ chức hỗ trợ họ.[40] Cuối cùng, bà đã cho thành lập một ngôi trường hợp tác với chùa Ryūsen-ji với mục đính giúp đỡ những phụ nữ mù nghèo khổ bằng việc dạy họ cách chơi đàn shamisen (một loại đàn truyền thống của Nhật Bản) và kiếm thêm thu nhập từ công việc chơi đàn thuê. Những người phụ nữ này về sau được gọi là goze, và công việc của họ giống như việ hầu hạ những lữ khách trong thời kỳ Edo.[41][42] Họ cũng lập ra những tổ chức tập hợp những người cùng nghề nghiệp với họ. Họ đã từng bị xử phạt khi đang biểu diễn do vi phạm quy tắc nghiêm ngặt về hành vi và các giao dịch kinh doanh được phép vào thời đó. Trên giường bệnh,Tây Hương Cục đã viết một bức thư nhằm nhật được sự đồng ý cho việc tiếp tục duy trì tổ chức.[43]

Qua đời

Mộ của quý bà Saigou

Trong một thời gian ngắn kể từ khi sống tại thành Sunpu, sức khỏe của Tây hương Cục bắt đầu xấu đi. Người ta nói rằng "những khó khăn về thể chất và tinh thần" đã gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bà.[7] Tây Hương Cục qua đời vào ngày 1 tháng 7 năm 1589, hưởng dương 37 tuổi.[28] Nguyên nhân qua đời của bà mãi là một bí ẩn, và mặc dù có rất nhiều nghi phạm vào thời điểm đó, không ai có thể tìm được hung thủ thật sự. Sau có tin đồn rằng bà đã bị đầu độc bởi một thị nữ, trước đây là người hầu của Trúc Sơn Điện, chính thất quá cố của Ieyasu.[44]

Trên thực tế, Tây Hương Cục mới là chính thất của Tướng quân Ieyasu.[45] Sau khi qua đời, bà được chôn cất tại Ryūsen-ji.[7] Khi bà qua đời, một số phụ nữ mù từng chịu ơn bà trước đây đã tập trung trước đền thờ và cầu nguyện cho vong linh của bà.[46]